Stanowisko nr 1 w Miętkich (niem. Mingfen) jest jedną z dwóch nekropoli składających się na kompleks sepulkralny, które należą do ciałopalnych cmentarzysk ciałopalnych. Położone są one w południowej części Pojezierza Mrągowskiego, nad Jeziorem Słupek. Uznawane są za jedne z najbogatszych […]
Badania archeologiczne
Kompleksowe prace terenowe w obrębie jednego mikroregionu to model badawczy, realizowany na obszarze Warmii i Mazur przez działającą w latach 1996-2002 Ekspedycję Galindzką Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego. Systematycznymi badaniami objęto wówczas kilkanaście stanowisk o różnej funkcji (osady otwarte, grodziska, cmentarzyska, miejsce kultu, zabytki architektury) i szerokiej chronologii (od początków I tysiąclecia p.n.e. po wiek XV).
W prace zaangażowanych było wielu doświadczonych i młodych pracowników naukowych, doktorantów oraz studentów IA UW. Równolegle z pracami wykopaliskowymi prowadzono systematyczne rozpoznanie sieci osadniczej mikroregionu i jego bezpośredniego zaplecza.
W wyniku badań powierzchniowych zainwentaryzowano kilkanaście nowych stanowisk archeologicznych. Po dziesięcioletniej przerwie podjęto próbę powrotu do tego modelu badawczego w obrębie mikroregionu jeziora Legińskiego i Widryńskiego, gdzie od 2011 prowadzone są intensywne prace badawcze. We współpracę zaangażowane są Fundacja Dajna, Instytut Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski oraz Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie.
Wspólnym celem są długofalowe prace badawcze, dokumentacyjne i edytorskie zmierzające do pełnego opracowania ruchomych i nieruchomych źródeł archeologicznych oraz zespołów archiwalnych wchodzących w skład sieci osadniczej i sepulklarnej tego wyjątkowego mikroregionu.
Ekspedycja Łężany
W ramach Ekspedycji, w latach 2011-2014 prowadzono badania wykopaliskowe na trzech stanowiskach: cmentarzysku kurhanowym w Samławkach st. 1, cmentarzysku płaskim w Łężanach st. 4 i wyspie na j. Legińskim. Równolegle realizowano badania i szkolenia podwodne.
Bazą Ekspedycji w tym czasie był Pałac w Łężanach, należący do Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Prace na wszystkich stanowiskach zostały zakończone i tym samym Ekspedycja zakończyła swoją działalność.
Efektem badań jest wydany przez Fundację katalog zabytków z cmentarzyska w Łężanach (projekt MKiDN) oraz realizowane również przez Fundację, opracowanie cmentarzyska kurhanowego w Samławkach (projekt MKiDN).
Mamy nadzieję, że niebawem doczekamy się również wyników badań na wyspie j. Legińskiego.
Ekspedycja Kosewo
Od 2014 roku, równoległym obszarem badań Fundacji jest mikroregion jeziora Probarskiego.
Celem Ekspedycji, podobnie jak w przypadku Ekspedycji Łężany i Ekspedycji Samławki są długofalowe prace badawcze, dokumentacyjne i edytorskie. Szczególnym impulsem do działań w tym zakresie było potwierdzenie lokalizacji jednego z „zaginionych” cmentarzysk z okresu wędrówek ludów tzw. Kosewen III.
Wraz z nekropolami oznaczonymi nr I i II stanowi ono najsłynniejszy i najbogatszy kompleks sepulklarny z okresu wędrówek ludów w północno-wschodniej Polsce.
W ramach Ekspedycji prowadzone są badania wykopaliskowe i intensywne prace poszukiwawcze. W latach 2014-2015 pracami wykopaliskowymi objęto pierwsze z zespołu cmentarzysk tzw. Kosewen III, czego efektem było wydanie przez Fundację zbiorowej publikacji wyników badań na tym stanowisku (projekt MKiDN).
Weryfikacyjne badania powierzchniowe przyniosły w 2016 roku „ponowne odkrycie” dwóch pozostały cmentarzysk – Kosewen I i II.
Ekspedycja Samławki
W 2015 roku badania w obrębie mikroregionu j. Legińskiego i Widryńskiego weszły w nową fazę. Kontynuacją badań mikroregionalnych było rozpoczęcie prac wykopaliskowych na dwóch nowych stanowiskach – kolejnym cmentarzysku kurhanowym, Samławki st. 2 i kolejnym cmentarzysku płaskim, Samławki st. 8.
Prace na pierwszym z nich zostały zakończone i wraz z cmentarzyskiem kurhanowym Samławki st. 1 stanowią przedmiot kompleksowej analizy w ramach projektu MKiDN.
Prace na drugim z nich, cmentarzysku płaskim, zwanym w fundacyjnej nomenklaturze „Hydeckiem” (historia nazwy w zakładce Studia archiwalne, Śladami Hydecka) trwają nadal.
Badania zespołu cmentarzysk w Miętkich
W 2016 roku, w ramach weryfikacyjnych badań powierzchniowych stanowisk powiatu mragowskiego i ketrzyńskiego, odkryliśmy dwa „zaginione” cmentarzyska w miejscowości Miętkie.
Znane ze źródeł archiwalnych stanowisko Miętkie I (Mingfen I), to jedno z największych i najbogatszych cmentarzysk z okresu wpływów rzymskich i wedrówek ludów na Mazurach.
W 2018 roku przeprowadziliśmy na nim badania sondażowe w ramach projektu NCN prof. Wojciecha Nowakowskiego.
Szerokopłaszczyznowe prace wykopaliskowe planujemy rozpocząć w sezonie 2019.
Badania cmentarzyska w Nowych Bagienicach
Położone niedaleko Mrągowa Nowe Bagienice znane były w dotychczasowej literaturze jako wczesnośredniowieczny zespół osadniczy, składający sie z grodziska i towarzyszących mu osad.
W 2017 roku w bezpośrednim sąsiedztwie kompleksu dokonano zaskakującego odkrycia cmentarzyska z tego samego okresu (Nowe Bagienice st. 7).
Z uwagi na zagrożenie zniszczeniem Fundacja we współpracy z IA UW przeprowadziła na stanowisku wiosną 2018 roku sondażowe badania ratownicze.
Wyniki badań potwierdziły unikatowy charakter cmentarzyska, które bez wątpienia powinno zostać objęte regularnymi badaniami.
Mamy nadzieję, że już niedługo prace na stanowisku zostaną wznowione.
Cmentarzysko płaskie Kosewo st. 2 (III)
Stanowisko nr 2 w Kosewie to płaskie cmentarzysko ciałopalne zlokalizowane na wzniesieniu leżącym pomiędzy południowym krańcem jeziora Probarskiego a jeziorem Zjadłe. Stanowisko wchodzi w skład zespołu trzech cmentarzysk ciałopalnych ( Kosewo st. 1, Kosewo st. 2 i Kosewo st. 3). […]
Cmentarzysko płaskie Samławki st. 8
Stanowisko nr 8 w Samławkach to płaskie cmentarzysko ciałopalne zlokalizowane na zachodnim brzegu jeziora Legińskiego, w obrębie kompleksu leśnego należącego do Nadleśnictwa Mrągowo. Systematyczne badania wykopaliskowe rozpoczęto na nim w 2015, kiedy po przeprowadzeniu badań powierzchniowych zarejestrowano na powierzchni kilkadziesiąt […]