Cmentarzysko ponownie „odkryto” w 2012 roku podczas weryfikacyjnych badań powierzchniowych. Wznowienie po przeszło stu latach prac wykopaliskowych miało na celu przebadanie nierozpoznanych przez A. Bezzenbergera kopców i uściślenie danych na temat ich chronologii oraz konstrukcji. W 2012 i 2013 roku przebadano kurhany oznaczone numerami 1 i 3. Dokumentację badań wykonywano za pomocą skanera laserowego, zastępującego tradycyjny sposób rejestracji danych geodezyjnych i rysunkowych. Kurhany nr 1 i 3 miały zbliżony kształt i wymiary – koliste, o średnicy od 10 do 8 m i wysokość około 1,5 m. W obydwu przypadkach centralną część pochówku stanowił prostokątny bruk kamienny, otoczony masywnym, wielowarstwowym kręgiem i przykryty kamienno-ziemnym nasypem. Na bruku odkryto pozostałości glinianych urn zawierających przepalone szczątki ludzkie. Zły stan zachowania ceramiki umożliwił rekonstrukcję jedynie kilkunastu pochówków. Zasięg występowania tego typu kurhanów nie ogranicza się do Pojezierza Mrągowskiego, znamy je również z badań na Pojezierzu Olsztyńskim, północnym Mazowszu, Równinie Warmińskiej oraz zachodniej części Krainy Wielkich Jezior Mazurskich. Kurhany, których konstrukcja może stanowić bliskie analogie dla kurhanu nr 1 i 3 w Samławkach odkryto m.in. w Rybnie, Piórkowie i Lidzbarku Warmińskim. Analiza naczyń pochodzących z badań cmentarzyska w Samławkach wskazuje, że reprezentują one w większości formy charakterystyczne dla zespołów datowanych na I fazę kultury kurhanów zachodniobałtyjskich. Wśród materiałów analogicznych można wskazać okazy pochodzące z cmentarzysk w Stolnie, Jełguniu i Bogdanach. W zakresie tektoniki, widać tu wyraźne tradycje stylistyczne kultury łużyckiej, typowe dla późnej epoki brązu. Tak wczesne datowanie większości materiałów ceramicznych z kurhanu nr 1 i 3 w Samławkach pozostaje w sprzeczności z chronologią kurhanów typu IV, w szczególności zaś do stanowiącego najbliższą analogię kurhanu nr I z cmentarzyska w Rybnie datowanego na przełom II i III fazy kkzb.
Nekropola w Samławkach, datowana na VI-V wiek p.n.e, jest pozostałością funkcjonowania w tym rejonie ludności, określanej w klasyfikacji archeologicznej – kulturą kurhanów zachodniobałtyjskich. Identyfikowani z zachodnim odłamem Bałtów, przedstawiciele tej kultury zamieszkiwali rejon Warmii, Mazur, północnego Mazowsza i Sambii w II poł. I tysiąclecia p.n.e. Poza ciałopalnymi cmentarzyskami kurhanowymi najważniejszą cechą charakterystyczną tej ludności było zasiedlanie miejsc naturalnie obronnych lub do obrony sztucznie przystosowanych (naturalne wyspy, sztuczne wyspy – osiedla rusztowe, wysoczyznowe i nizinne osiedla obronne).
