Stanowisko nr 8 w Samławkach zostało odkryte w kwietniu 2014 roku podczas realizacji przez Fundację Dajna im. Jerzego Okulicza-Kozaryna projektu pt. „Mikroregion jeziora Legińskiego – weryfikacja i inwentaryzacja zabytków archeologicznych”. Odkrycie i pozytywna weryfikacja stanowiska nr 8 w Samławkach było możliwa dzięki analizie geometrycznych danych uzyskanych dzięki lotniczemu skanowaniu laserowemu LIDAR i wytypowaniu specyficznych form terenowych występujących na mapie – licznych (około 80), regularnych wkopów o średnicy około 70 cm i głębokości około 50 cm, występujące na łącznej powierzchni 52 arów. Podczas weryfikacji terenowej potwierdzono obecność rozległych przekształceń terenu o prawdopodobnie antropogenicznym pochodzeniu. Szczegółowa, powierzchniowa prospekcja doprowadziła do odnalezienia zalegających luźno w obrębie ściółki leśnej, ośmiu zabytków metalowych pochodzących prawdopodobnie ze zniszczonych grobów – kółko żelazne, fragment żelaznej bransolety, fragment szczypiec brązowych, kwadratowe okucie z brązu, bimetaliczne okucie końca pasa, żelazne, prostokątne okucie z dwoma nitami, fragment bransolety mankietowej z brązu, fragment żelaznego szydła. Nie odnaleziono żadnych, innych śladów świadczących o naruszeniu pochówków – kości ludzkich lub fragmentów popielnic. Z uwagi na wyjątkowy charakter odkrycia oraz wątpliwości związane z jego klasyfikacją przeprowadzono w obrębie stanowiska badania geomagnetyczne. Dane uzyskane w ich wyniku potwierdzają występowanie w południowo – zachodniej części stoku, w bezpośredniej bliskości wkopów, skoncentrowanych, regularnych anomalii o podwyższonej podatności magnetycznej.
Kwerenda archiwalna wykonana dla mikroregionu jeziora Legińskiego nie daje jednoznacznych odpowiedzi o pochodzeniu i charakterze odkrytego stanowiska i poczynionych w jego obrębie zniszczeń. Dla opisanego miejsca nie posiadamy żadnych, opisowych lub kartograficznych, danych na temat prowadzonych badań wykopaliskowych. Możemy jedynie przypuszczać, że jest to znane z archiwaliów cmentarzysko z wczesnego okresu wpływów rzymskich w Łężanach (AZP 20-67/3), badane ratowniczo przez Johannesa Heydecka pod koniec XIX wieku. W archiwalnym opisie wykopalisk (brak mapy z lokalizacją) znajdujemy informacje, że ratownicze prace badawcze podjęte przez Heydecka w miejscowości Łężany były spowodowane odsłonięciem materiału zabytkowego podczas budowy drogi z Biskupca do Reszla. Teren prac interwencyjnych znajdował się niedaleko od zabudowań wsi, nad wysokim, wschodnim brzegiem jeziora Legińskiego. Główny szlak komunikacyjny pomiędzy Reszlem i Biskupcem przebiega współcześnie wzdłuż wschodniego brzegu jeziora, przecinając zabudowania wsi Łężany. Alternatywna, ale zdecydowanie dłuższa droga, o podrzędnym znaczeniu, przebiega niedaleko stanowiska nr 8 w Samławkach. Obydwie drogi istniały w wieku XIX. Pozostałe dane zawarte w opisie badań Heydecka wskazują na dalszy szereg rozbieżności, uniemożliwiających jednoznaczną identyfikację stanowiska. W opublikowanym przez badacza sprawozdaniu znajdują się informacje o niewielkiej liczbie pochówkach. Skala zarejestrowanych na stanowisku w Samławkach wkopów wskazuje na rozległe prace ziemne. W tym samym opisie zawarta jest wskazówka lokalizacyjna mówiąca o wysokim, wschodnim brzegu jeziora. Stanowisko w Samławkach zlokalizowane jest na brzegu zachodnim, a aktualny stopień nachylenia stoku, na którym występują wkopy i zabytki, trudno nazwać „wysokim brzegiem”. Rozbieżność dotyczy również bliskości zabudowań wsi Łężany. Aktualnie miejsce odkrycia znajduje się w znacznej od nich odległości. Brak danych aby w wieku XIX zabudowa sięgała tak daleko w kierunku zachodnim. Na podstawie zabytków pozyskanych z powierzchni, stanowisko nr 8 w Samławkach można datować na wczesny okres wpływów rzymskich. Chronologia i charakter zabytków oraz forma i wielkość wkopów pozwala określić je wstępnie jako cmentarzysko ciałopalne kultury bogaczewskiej.
